عوامل موثر بر رفتار مصرف کننده (Consumer Behavior)

رفتار مصرف‌کننده شامل دانش و احساساتی که افراد تجربه می‌کنند و اقداماتی که آنها در فرآیند مصرف انجام می‌دهند، می‌شود. همچنین شامل اجزایی از محیط است که بر این دانش، احساسات و رفتار تأثیر می‌گذارد. رفتار مصرف‌کننده شامل تعاملات بین افکار و احساسات و رفتار انسان و محیط می‌باشد.

عوامل متعددی بر رفتار مصرف کننده تاثیر می گذارد و تحقیقات زیادی در این باب انجام شده است. طیف این عوامل از عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تا عوامل روانشناسانه را در بر می گیرد.

به عنوان مثال در تحقیقی که توسط (Williams, 2014) انجام گرفت نقش احساسات در رفتار مصرف کننده بررسی شد. او به بررسی این پرداخت که چه عواملی باعث می شود که احساسات فرد و محرکهای برانگیزاننده احساسات (مثل رنگ، نور، موسیقی پخش شده در فروشگاه، چیدمان محصولات و غیره) چه تأثیری بر رفتار مصرف کننده دارند.

در پژوهشی دیگر Paul و Rana به بررسی عوامل موثر بر رفتار مصرف کننده در محصولات غذایی ارگانیک پرداختند. از نظر آنها چهار عامل تعیین کننده رفتار مصرف کننده است:

1. عوامل جمعیت شناسانه
2. مزایای محصول
3. در دسترس بودن محصول
4. آگاهی و اطلاعات نسبت به محصول

مدلی که آنها در این باب ارائه کردند در ادامه آمده است:

شکل ۱- مدل عوامل تعیین کننده رفتار مصرف کننده و قصد خرید او در محصولات غذایی ارگانیک

همانطور که اشاره شد عوامل اثرگذار بر رفتار مصرف کننده متعدد هستند و از طیف سنتی مثل قیمت تا طیف نوین مثل نوآوری در محصول و خدمت را دربرمیگیرد. برای مثال در پژوهشی Couture و همکارانش (۲۰۱۳) به بررسی نقش نوآوری در رفتار مصرف کننده و قصد خرید او در صنعت توریسم پرداختند. نتایج تحقیق آنها نشان داد که حرکت شرکت های فعال در صنعت گردشگری از روشهای جذب مشتری به صورت سنتی به روشهای آنلاین موجب اثرگذاری مثبت و معنادار در قصد خرید مصرف کننده و رفتار مصرف کننده شده است و نوآوری بر رفتار مصرف کننده تاثیر مثبت و معناداری دارد.