شناسایی و بررسی موانع تحقیق و پژوهش درسازمان ها

توسعه علمی، فنی، اقتصادی و فرهنگی هر سازمان بدون پرداختن به امر پژوهش با موفقیت چندانی همراه نخواهد بود. در واقع پژوهش موتور محرک پیشرفت و توسعه محسوب می شود. حتی اگر نشانه هایی از توسعه بدون پرداختن به مبانی پژوهشی رخ دهد آن توسعه، مستمر و پایدار نخواهد بود و نمی تواند مسیر مطمئنی را طی کند. بنابراین، پژوهش مبنای توسعه است و تضمینی برای استمرار توسعه به شمار می آید. با عنایت به نقش و اهمیت پژوهش در سازمان ها، آن چه که اکنون برای سازمان های پیشرو در کشور اهمیت دارد، شناسایی دقیق موانع و تنگناهای پژوهش و اقدام عملی برای رفع آن هاست. اکنون بیش از هر زمان دیگر این پرسش مطرح است که چرا بخش تحقیقات و پژوهش گاهاً از رشد و بالندگی کافی برخوردار نیست؟ اولین گام برای سامان بخشیدن به امر پژوهش، دستیابی به درک درستی از توانمندی ها، امکانات موجود و نیز پی بردن به نقاط قوت و ضعف برنامه‌های تحقیقاتی است. لذا باید موانع رشد فرا راه آنها برداشته شده و شرایطی فراهم شود که بیشترین باروری استعدادهای علمی و منابع انسانی تحقق یافته و به شکوفایی علمی منجر گردد. آگاهی از موانع تحقیقات و مرتفع نمودن آن ها به منظور ارتقای کیفی و کمی پژوهش در پژوهشگاه ها، با توجه به نقش کلیدی آن ها در توسعه کشور، ضروری به نظر می‌رسد. لذا پژوهش‌ها نشان می‌دهد که عوامل مدیریتی از قبیل سبک مدیریت، عدم اعتماد به نتایج پژوهش‌ها، ضعف مدیریت پژوهشی، در توسعه تحقیق و پژوهش تاثیرگذار است. همچنین عوامل ساختاری از قبیل ضعف ساختار معاونت پژوهشی، جایگاه نامناسب معاونت پژوهش، ضعف فرهنگ تحقیق و پژوهش، در توسعه تحقیق و پژوهش تاثیرگذار است. همچنین عوامل فرایندی پژوهش مانند ضعف نیازسنجی، طولانی بودن فرایند بررسی پروپوزال ها، عدم دسترسی پژوهشگران به اطلاعات، در توسعه تحقیق و پژوهش تاثیرگذارمی باشد. در نهایت عوامل انسانی مانند کمبود مهارت پژوهشگری در کارشناسان، عدم انگیزه کارشناسان، عدم اعتماد کارشناسان به نتایج پژوهش، در توسعه تحقیق و پژوهش تاثیر می گذارد. با توجه به یافته های تحقیق به نظر می رسد ثبات مدیریت و همچنین استفاده از مدیران تخصصی در حوزه های مختلف سازمانی می تواند نقش موثری در توسعه تحقیق و پژوهش در سازمان داشته باشد. لذا پیشنهاد می‌شود از بوروکراسی حاکم بر فرایندهای پژوهشی کاسته شده تا رضایت‌مندی پژوهشگران سازمانی تامین گردد. در نهایت پیشنهاد می‌گردد روند آموزش و تربیت پژوهشگران سازمانی کما فی سابق ادامه یافته و بر تخصصی تر شدن این آموزش ها تاکید گردد.