ایمنی در برابر گاز مونوکسید کربن (Carbon Monoxide – CO)

 منواکسید کربن یا CO، گازی بی‌رنگ، بی بو، سمی و کشنده است. منواکسیدکربن از سوختن ناقص، سوختن در اکسیژن کم به وجود می آید. گاز منواکسیدکربن هر ساله مخصوصاً در فصل زمستان باعث مرگ افراد زیادی می شود. گاز مونواکسیدکربن با ترکیب با هموگلوبین، از انتشار و جابه جایی اکسیژن در بدن جلوگیری می کند و در نتیجه فرد می‌میرد. CO یک گاز خفقان آور شیمیایی است.

1. رایج ترین منبع تولید گاز CO، صنایع موتورهای احتراق داخلی مانند ژنراتورها و ماشین های دیزلی و … هستند.
2. در تمام مکان هایی که احتمال وجود یا تولید CO وجود دارد (اگزوز موتورها، ماشین‌های گازوییلی و…) افراد باید آموزش های تخصصی را ببینند.
3. بهترین راه برای شناسایی CO استفاده از کاشف یا شناساگر CO است که در دو نوع ثابت و متحرک وجود دارند.
4. از سالم بودن سیستم تهویه محل کار خود مطمئن شوید.
5. اگر ژنراتورها، موتورهای دیزلی و دستگاه جوش باید در داخل ساختمان و اتاق باشند، سیستم تهویه را روشن و در و پنجره ها را باز بگذارید.
6. تا حد ممکن به جای استفاده از ژنراتورها و موتورهای دیزلی، از ژنراتورهای برقی استفاده کنید.
7. در زمان‌های قدیم به علت استفاده از کرسی‌های زغالی، افراد دچار گاز گرفتگی و مسمومیت با CO که به نام گاز کرسی مشهور است و از سوختن ناقص زغال به وجود می‌آید می‌شدند.
8. گاز مونواکسید کربن یک گاز بی‌علامت است در نتیجه افراد متوجه خطر این گاز نمی‌شوند.
9. گاز مونواکسیدکربن قابل اشتعال است. در صورت شناسایی و مواجهه با این گاز منبع تغذیه اصلی گاز را قطع کرده و هرگز سیگار، کبریت یا فندک روشن نکنید.
10. برای خاموش کردن آتش این گاز از دی اکسید کربن، اسپری آب و پودر استفاده کنید.
11. مخلوط گاز CO با هوا در حضور منابع گرمازا و جرقه زا باعث انفجار می‌شود.
12. علائم اولیه مسمومیت با گاز CO، سرگیجه، سردرد، تهوع، ضعف، خستگی و بیهوشی است.
13. فرد گاز گرفته را فورا به هوای آزاد برده، در صورت نیاز تنفس مصنوعی دهید.
14. در مکان‌هایی که گاز CO وجود دارد، از ماسک های تنفسی مخصوص (SCBA) استفاده کنید.
15. راه خروج اگزوز ژنراتورها و موتورهای دیزلی را بررسی کنید تا به فضای آزاد منتهی شوند.
16. گاز CO از طریق سیستم تنفسی به راحتی وارد و جذب بدن می شود. و روی خون، سیستم عصبی و قلب اثر مخرب می گذارد.
17. افرادی که از خطر گاز CO جان به در برده‌اند باید به طور مرتب زیر نظر پزشک باشند زیرا احتمال آسیب دیدن سیستم شنوایی، بینایی و آسیب های کلیوی در این افراد زیاد است.
18. در فصل زمستان همه روزنه ها، شکاف‌ها و دریچه‌های اتاق را نبندید؛ بگذارید کمی هوای طبیعی جریان داشته باشد.
19. منواکسیدکربن از هوا سبک تر است، بنابراین دستگاه کاشف این گاز را در ارتفاع بیشتر از ۱۵۰سانتی متر از کف زمین قرار دهید.
20. در ساختمان‌ها، لوله های دودکش وسایل گرم کننده مانند بخاری و آبگرمکن‌ها را بررسی کنید، اگر سرد باشند وسیله را سریعاً خاموش کنید.

بی‌تفاوتی نسبت به خطرات، معمولاً حوادث سهمگینی به بار می‌آورد.